Triển khai đồng bộ, hiệu quả Chương trình hành động của Chính phủ về Nghị quyết 57

Ngày 22/12/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, Nghị quyết số 57 như lời hiệu triệu, là mệnh lệnh đối với toàn thể đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, cũng như mọi tầng lớp nhân dân tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ mới và chuyển đổi số nhằm phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội đất nước.

Nghị quyết đi thẳng vào những vấn đề rất mới của thời đại như là: Dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, blockchain, internet vạn vật (IoT), cơ chế thử nghiệm có kiểm soát các công nghệ mới… để thúc đẩy nhanh nhất, đưa các sản phẩm công nghệ mới, công nghệ chiến lược vào cuộc sống.

Đồng thời cũng đặt ra những yêu cầu rất quyết liệt trong việc tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản về thể chế, cũng như đưa ra những giải pháp mạnh mẽ nhằm giải phóng sức sáng tạo của các nhà khoa học và người dân.

Chỉ sau 20 ngày, ngày 9/1/2025, Chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu của Nghị quyết số 03/NQ-CP, Bộ trưởng Bộ KH&CN đã yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ tập trung chỉ đạo thực hiện đầy đủ 14 chỉ tiêu, 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, bảo đảm thực hiện Nghị quyết một cách thống nhấn, đồng bộ và hiệu quả.

Trong đó, Bộ KH&CN đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng đến năm 2030 như: Tiềm lực, trình độ KHCN và đổi mới sáng tạo đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các nước có thu nhập trung bình cao; trình độ, năng lực công nghệ, đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp đạt mức trên trung bình của thế giới; một số lĩnh vực KHCN đạt trình độ quốc tế; tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trên tổng giá trị hàng hoá đạt ≥ 50%; kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% GDP; nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 12 người/vạn dân...

Nhóm nhiệm vụ đầu tiên đó là nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Với nhóm nhiệm vụ này, Bộ KH&CN sẽ cụ thể hóa nhiệm vụ chuyển đổi số, phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo trong chương trình, kế hoạch công tác hằng năm của cơ quan, tổ chức, đơn vị; phấn đấu bố trí tỷ lệ phù hợp cán bộ có chuyên môn, kinh nghiệm về khoa học kỹ thuật trong đội ngũ lãnh đạo từng cơ quan, đơn vị thuộc Bộ; xây dựng nền tảng đào tạo trực tuyến mở đại trà cung cấp miễn phí các kiến thức về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, kiến thức, kỹ năng số, công nghệ số cơ bản cho người dân, doanh nghiệp...

Cùng với đó, Bộ KH&CN khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xoá bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cụ thể là sửa đổi Luật KH&CN (2013) và các luật có liên quan; hoàn thiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9; xây dựng, hoàn thiện Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; rà soát các quy định pháp luật để tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn phục vụ hoạt động phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số...

Đối với nhiệm vụ tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Bộ KH&CN sẽ xây dựng Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược bao gồm đề án Phát triển hệ thống các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, các phòng thí nghiệm trọng điểm Quốc gia, tập trung cho công nghệ chiến lược; xây dựng Danh mục Công nghệ chiến lược; phát triển mạng lưới kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo, tập trung vào các công nghệ chiến lược và chuyển đổi số...

Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Bộ KH&CH sẽ xây dựng Đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao, nhất là cán bộ chuyên gia đầu ngành phục vụ phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia để triển khai Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, Đề án rà soát, điều chỉnh Quy hoạch các tổ chức KHCN công lập; xây dựng cơ chế để nhà khoa học trong các tổ chức KHCN công lập có thể thành lập, điều hành hoặc tham gia phát triển công nghệ tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước...

Đồng thời, Bộ KH&CN cũng tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng và an ninh; thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp; tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Với những cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ, cùng sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân, việc thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57 sẽ là nền tảng vững chắc để Việt Nam bứt phá, hội nhập sâu rộng với nền kinh tế tri thức toàn cầu.

Hoàng Giang