Vận hành chính quyền địa phương 2 cấp: Gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở

Theo ông Hồ Hồng Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ KH&CN), từ ngày 12 đến 29/8, các đoàn công tác của Bộ KH&CN đã đến làm việc trực tiếp tại nhiều trung tâm phục vụ hành chính công và các xã, phường, đặc khu. Các đoàn tập trung khảo sát tình hình triển khai chính sách, đánh giá thực tiễn hoạt động, đồng thời kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn phát sinh.

Kết quả ghi nhận cho thấy nhiều địa phương đã chủ động, quyết liệt và có bước tiến đáng khích lệ. Hoạt động phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực KHCN bước đầu được triển khai hiệu quả.

Về hạ tầng kỹ thuật, hầu hết các tỉnh, thành phố đã hoàn tất kết nối mạng truyền số liệu chuyên dùng tới cấp xã. Nhiều tỉnh, thành phố đã trang bị đủ 100% máy tính cho cán bộ tại một cửa. 

Các tỉnh đã đồng bộ phần mềm một cửa điện tử, tích hợp Cổng Dịch vụ công quốc gia. Một số tỉnh đã triển khai lưu trữ dữ liệu thông qua trung tâm điều hành hoặc sử dụng điện toán đám mây. Các tỉnh đều đã trang bị máy scan, thiết bị số hóa; nhiều tỉnh có tỷ lệ số hóa hồ sơ trên 90%.

Không chỉ dừng ở hạ tầng, công tác nhân lực cũng có chuyển biến tích cực. Nhiều nơi bố trí cán bộ trực tiếp tại Trung tâm Phục vụ hành chính công hoặc bộ phận một cửa các cấp để đảm nhận nghiệp vụ số hóa; tiến hành tuyển dụng hoặc điều động cán bộ từ đơn vị khác để tăng cường nhân lực thực hiện nhiệm vụ phân cấp; tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu cho cán bộ về quản lý KH&CN và kỹ năng triển khai chuyển đổi số...

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ KH&CN cũng chỉ ra những khó khăn, bất cập. Hạ tầng kỹ thuật tại các địa phương chưa đồng bộ, đặc biệt tại các xã, phường sáp nhập. Kết nối dữ liệu từ Cổng dịch vụ công quốc gia về hệ thống phục vụ hành chính công của tỉnh, thành phố còn gặp khó khăn.

Nhiều nơi còn lúng túng trong việc xử lý đối với các hệ thống thông tin, phần mềm, cơ sở dữ liệu dôi dư, tạm dừng hoạt động sau khi sáp nhập tỉnh.

Hơn nữa, nhiều nơi còn thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn về CNTT và chuyển đổi số, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa. Cán bộ được giao thực hiện nhiệm vụ chưa có kinh nghiệm và chưa được đào tạo, tập huấn nghiệp vụ về các lĩnh vực chuyên ngành như viễn thông - Internet, tần số vô tuyến điện, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, an toàn bức xạ hạt nhân…

Tại cấp xã thiếu cán bộ chuyên trách về KH&CN. Một số hồ sơ do yếu tố bảo mật dẫn đến chưa thực hiện được thủ tục hành chính phi địa giới hành chính...

Bộ KH&CN đồng hành cùng địa phương tháo gỡ khó khăn

Từ kết quả khảo sát, Bộ KH&CN đã đưa ra nhiều kiến nghị, giải pháp quan trọng. Bộ sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật còn bất cập, bảo đảm hành lang pháp lý rõ ràng, thống nhất cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. 

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN sẽ xây dựng Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số (phiên bản 2.0); xây dựng khung theo dõi, đánh giá tiến độ và hiệu quả chuyển đổi số; rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật chuyên ngành; xóa các điểm lõm sóng...

Đồng thời, Bộ sẽ tăng cường hướng dẫn, tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng về công nghệ thông tin, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ ở cơ sở.

Bộ KH&CN cũng cam kết tiếp tục duy trì Tổ thường trực và các nhóm tương tác trực tuyến 24/7 để tiếp nhận, hướng dẫn, giải đáp các nội dung đề xuất, kiến nghị thuộc lĩnh vực KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Bộ cũng kiến nghị Chính phủ có cơ chế hỗ trợ ngân sách, có chính sách ưu tiên đào tạo, phân bổ biên chế và đầu tư hạ tầng CNTT.  Chia sẻ, kết nối, tích hợp đồng bộ dữ liệu giữa các Hệ thống của các Bộ; xem xét để có hướng dẫn hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quy định về việc tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho việc thực hiện giải quyết thủ tục hành chính.

Cùng với đó, rà soát, hoàn thiện cơ chế để triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình; hoàn thành và đưa vào khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu quốc gia, các cơ sở dữ liệu dùng chung của cơ quan nhà nước và triển khai các nhiệm vụ giải pháp trọng tâm tại Quyết định số 1566/QĐ-TTg ngày 18/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình; cung cấp dịch vụ số mới được cá nhân hóa, dựa trên dữ liệu cho người dân và doanh nghiệp.

Ông Hồ Hồng Hải khẳng định, việc triển khai 12 đoàn công tác thể hiện quyết tâm của Bộ KH&CN trong việc đồng hành cùng địa phương, kịp thời tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy chuyển đổi số và KH&CN đi vào thực chất. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.

Kết quả của các đoàn công tác là minh chứng cho nỗ lực chung trong việc hiện thực hóa Kết luận 177 và 178 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời mở ra hướng đi mới cho sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương và địa phương. Sự đồng bộ từ thể chế, hạ tầng đến con người sẽ là yếu tố quyết định để KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm trong phát triển đất nước.

Thu Giang