Việt Nam – Nhật Bản tăng cường hợp tác toàn diện trong kỷ nguyên mới

Quan hệ Việt - Nhật ở giai đoạn tốt đẹp nhất

Phát biểu khai mạc Diễn đàn Việt Nam - Nhật Bản 2025 với chủ đề "Quan hệ Đối tác Việt Nam - Nhật Bản: Hợp tác và Phát triển trong bối cảnh biến động toàn cầu" được tổ chức vào ngày 3/10, tại Hà Nội, đại diện Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh, mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản được xây dựng trên nền tảng tin cậy và hợp tác cùng có lợi. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, quan hệ hai nước không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn góp phần duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng khu vực.

Giáo sư Nishida Tatsuya (Đại học Tokai, Nhật Bản) chia sẻ ấn tượng về tốc độ phát triển của Việt Nam. Ông Nishida Tatsuya (Đại học Tokai, Nhật Bản) nêu ví dụ, năm 2008, khi lần đầu đến Hà Nội, đường từ sân bay Nội Bài chỉ có hai làn xe, nay đã mở rộng thành sáu làn với hạ tầng hiện đại – hình ảnh biểu trưng cho sự thay đổi mạnh mẽ của đất nước.

"Quan hệ Việt - Nhật cũng đang ở giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất, đặc biệt sau khi hai nước chính thức nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và phồn vinh châu Á và thế giới vào tháng 11/2023. Đây là bước ngoặt mở ra khung hợp tác mới về chính trị, kinh tế, khoa học công nghệ và giao lưu nhân dân", ông Nishida Tatsuya khẳng định.

Trong khi đó, ông Tạ Đức Minh, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nhật Bản, cho biết tổng kim ngạch thương mại song phương 7 tháng đầu năm 2025 đạt gần 29 tỷ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ 2024.

Việt Nam xuất siêu 1,37 tỷ USD, với các nhóm hàng chủ lực như dệt may, da giày, nông sản chế biến và điện tử. Nhật Bản hiện có 5.608 dự án FDI tại Việt Nam, tổng vốn đăng ký hơn 79,4 tỷ USD. Riêng 8 tháng năm 2025, vốn đăng ký mới đạt gần 878 triệu USD, tập trung vào chế biến, chế tạo, linh kiện điện tử, bất động sản và năng lượng tái tạo.

"Dòng vốn FDI từ Nhật Bản có chất lượng và hiệu quả cao, là tín hiệu tích cực cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến an toàn, hấp dẫn nhà đầu tư", ông Tạ Đức Minh nhấn mạnh.

Kỳ vọng mở rộng hợp tác trong giai đoạn mới

Theo ông Tạ Đức Minh, môi trường chính trị ổn định, cùng mạng lưới hiệp định thương mại tự do rộng như CPTPP, RCEP và VJEPA tạo điều kiện thuận lợi lớn cho hợp tác song phương. Tuy nhiên, những thách thức về địa chính trị, rào cản kỹ thuật, hạn chế trong chế biến sâu và quản trị chuỗi cung ứng vẫn hiện hữu. Do đó, ông đề xuất bốn hướng hợp tác mới gồm chuyển đổi xanh - kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, hạ tầng - logistics và nông sản chất lượng cao.

Ở góc độ học thuật, bà Nguyễn Anh Thu, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế (ĐHQGHN), khẳng định vai trò của nhà trường trong việc kết nối tri thức toàn cầu, phục vụ phát triển đất nước. Trường cam kết đóng vai trò cầu nối tri thức giữa Việt Nam và Nhật Bản, góp phần xây dựng giải pháp chính sách dựa trên bằng chứng khoa học, thúc đẩy hợp tác bền vững.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu thống nhất, cần nâng tầm hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, hạ tầng thông minh và kinh tế số. Song song, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn là yếu tố then chốt. Nhật Bản đang hỗ trợ Việt Nam đào tạo hàng nghìn kỹ sư và chuyên gia thông qua các chương trình học bổng, đào tạo tại chỗ. Việc mở rộng hợp tác giáo dục sẽ tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi công nghệ. Cùng với đó, cần phát huy vai trò các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng, thúc đẩy doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, qua đó nâng cao năng lực quản trị và sản xuất theo chuẩn quốc tế. Nhật Bản có thế mạnh công nghệ xanh, còn Việt Nam giữ vai trò quan trọng tại Đông Nam Á – vì vậy, hợp tác này có ý nghĩa khu vực và quốc tế.

Anh Minh