Việt Nam và Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm quản lý thuế, chuyển đổi số

Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài chính - thuế

Trong khuôn khổ chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại Nhật Bản, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành đã có buổi làm việc với Tổng cục trưởng Cơ quan Thuế Quốc gia Nhật Bản Kazuhiko Ejima tại trụ sở NTA ở Tokyo.

Phát biểu tại buổi làm việc, Cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết cơ quan Thuế Việt Nam đang trong tiến trình cải cách và hiện đại hóa mạnh mẽ hệ thống quản lý thuế. Những năm qua, bên cạnh các nỗ lực nội tại, cơ quan Thuế Việt Nam ghi nhận sự phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm và hiệu quả của NTA và Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản trong chia sẻ kinh nghiệm quản lý thuế cũng như tư vấn chính sách.

Cục trưởng Mai Xuân Thành nhấn mạnh, các kinh nghiệm của Nhật Bản trong quản lý thuế hiện đại, đặc biệt là phát triển nguồn nhân lực theo hướng chuyên nghiệp, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, luôn được cơ quan Thuế Việt Nam nghiên cứu, tham khảo và triển khai những nội dung phù hợp với điều kiện thực tiễn trong nước.

Theo Cục trưởng Mai Xuân Thành, Việt Nam luôn coi trọng các khuyến nghị của OECD. Trên cơ sở đó, trong những năm qua, cơ quan Thuế Việt Nam đã liên tục đổi mới phương thức quản lý theo hướng hiện đại, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.

Song song với cải cách trong nước, Thuế Việt Nam cũng chú trọng công tác tham vấn, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về quản lý thuế quốc tế, qua đó tăng cường hợp tác tài chính - thuế và góp phần thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư với các đối tác quốc tế.

Tại buổi làm việc, hai bên đã trao đổi và chia sẻ nhận thức chung liên quan đến nội dung Báo cáo rà soát đồng cấp của OECD đối với các tiêu chuẩn trao đổi thông tin thuế theo yêu cầu (EOIR). Trên tinh thần đó, Cục trưởng Mai Xuân Thành và Tổng cục trưởng Kazuhiko Ejima thống nhất tiếp tục tăng cường hợp tác trao đổi thông tin thuế song phương cũng như trong khuôn khổ hợp tác với OECD.

Cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết Nhật Bản là một trong những nhà đầu tư lớn tại Việt Nam và là quốc gia có uy tín cao trong quan hệ quốc tế. Vì vậy, việc thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực thuế, luôn là ưu tiên trong chiến lược hợp tác quốc tế của Việt Nam.

Với tinh thần cầu thị và hợp tác có chiều sâu, Cục trưởng khẳng định các khuyến nghị của NTA, JICA và OECD đối với Thuế Việt Nam là rất đáng trân trọng, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi mạnh mẽ trong lĩnh vực thuế.

Hợp tác hỗ trợ kỹ thuật, thúc đẩy minh bạch thuế

Trao đổi tại buổi làm việc, Cục trưởng Mai Xuân Thành ghi nhận những đánh giá tích cực của NTA đối với sự phát triển toàn diện của Việt Nam trong thời gian qua, đặc biệt là trong hoàn thiện thể chế, pháp luật và quản lý kinh tế vĩ mô theo hướng ngày càng minh bạch, hiệu quả và tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế.

Trên cơ sở đó, cơ quan Thuế Việt Nam tiếp tục cân nhắc toàn diện các yếu tố và xu hướng phát triển dài hạn khi thực hiện đánh giá, điều chỉnh mức độ rủi ro, chỉ số tín nhiệm và xếp hạng tín dụng đối với Việt Nam theo thông lệ quốc tế.

Tổng cục trưởng Kazuhiko Ejima khẳng định Cơ quan Thuế Quốc gia Nhật Bản luôn sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm nhằm nâng cao minh bạch thuế và tăng cường hợp tác với Cục Thuế Việt Nam.

Ông Kazuhiko Ejima cũng nhắc tới "Sáng kiến châu Á" - Diễn đàn hợp tác khu vực thuộc Diễn đàn Toàn cầu về Minh bạch và Trao đổi thông tin vì mục đích thuế của OECD, với mục tiêu thúc đẩy minh bạch thuế và triển khai hiệu quả các tiêu chuẩn minh bạch thông tin trong khu vực. Việt Nam đã ký Tuyên bố Bali, chính thức trở thành thành viên thứ 18 của Sáng kiến châu Á từ tháng 8/2025.

Theo Tổng cục trưởng Ejima, hiện nay cơ quan thuế của cả hai nước đều đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ. Môi trường quản lý thuế thay đổi nhanh chóng khi cả người nộp thuế và cơ quan thuế đều tích cực ứng dụng công nghệ thông tin. Cơ quan Thuế Nhật Bản đang đẩy mạnh việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác quản lý và chuyển đổi số.

Tuy nhiên, ông Ejima nhấn mạnh rằng dù đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, yếu tố con người vẫn giữ vai trò quyết định. Theo đó, cán bộ, công chức thuế cần tập trung vào các vấn đề cốt lõi để đảm bảo hiệu quả quản lý.

Chia sẻ số liệu thực tế, Tổng cục trưởng Ejima cho biết tại Nhật Bản, tổng số cán bộ thực hiện công tác điều tra, quản lý doanh nghiệp lớn đã giảm, nhưng số thu thuế và số tiền nộp bổ sung qua các năm lại tăng đáng kể. Điều này cho thấy hiệu quả rõ rệt của chuyển đổi số trong quản lý thuế, với ít nguồn lực hơn nhưng đạt kết quả cao hơn - kinh nghiệm được đánh giá là phù hợp với định hướng của Thuế Việt Nam.

Trước đó, ngày 15/12, tại hội đàm giữa Bộ trưởng Tài chính Việt Nam và Nhật Bản, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã chúc mừng bà Katayama Satsuki được bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản, đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ của bà trong việc duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai Bộ Tài chính.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng mời Bộ trưởng Katayama Satsuki sang thăm và làm việc tại Việt Nam trong thời gian sớm nhất.

Trao đổi về hợp tác song phương, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) là một trụ cột quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, hiện chiếm trên 30% tổng cam kết ODA của các đối tác dành cho Việt Nam. Trong giai đoạn 2026–2030, Việt Nam có nhu cầu rất lớn về nguồn lực, trong đó có vốn ODA, để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hai Bộ trưởng thống nhất tiếp tục xúc tiến đàm phán sửa đổi Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Nhật Bản, đồng thời hỗ trợ Cục Thuế Việt Nam triển khai Dự án JICA giai đoạn 2026-2029, tập trung vào nâng cao kỹ năng kiểm tra giá chuyển nhượng và cải thiện công tác quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu và phân tích thống kê của ngành Thuế. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng thông tin về kế hoạch Đoàn công tác Bộ Tài chính Việt Nam thăm và làm việc với cơ quan quản lý vốn nhà nước và một số doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu của Nhật Bản nhằm học hỏi kinh nghiệm sắp xếp, tinh gọn doanh nghiệp nhà nước và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

TT