Xây dựng quy định mới về quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục

Dự thảo Thông tư đề xuất quy định thay thế Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT ngày 16/4/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về đạo đức nhà giáo (Quyết định số 16). Dự thảo Thông tư kế thừa các nội dung quy định tại Quyết định số 16 còn phù hợp; đồng thời, khắc phục một số tồn tại và đảm bảo tính thống nhất đồng bộ với các văn bản pháp luật hiện hành có liên quan.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, sau 17 năm triển khai thực hiện Quyết định 16 bộc lộ nhiều bất cập, nhiều quy định không còn phù hợp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời kỳ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Bên cạnh đó, vẫn còn vụ việc giáo viên có những hành vi và lời nói thiếu chuẩn mực, vi phạm đạo đức nhà giáo, ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần, thể chất của học sinh cũng như làm giảm sút uy tín, hình ảnh của người thầy, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Do vậy, việc cần có một quy định mới, phù hợp gắn với việc ứng xử của nhà giáo đối với các mối quan hệ trong các hoạt động dạy học, giáo dục tại cơ sở giáo dục và cộng đồng.

Việc ban hành quy tắc ứng xử của nhà giáo trong cơ sở giáo dục góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường, thực hiện phương châm "thầy ra thầy, trò ra trò" trên các mặt đạo đức, nhân cách, tri thức; kiên quyết chấn chỉnh tiêu cực trong giáo dục, coi trọng danh dự người thầy, tôn vinh người thầy trong xã hội.

Không lợi dụng danh hiệu nhà giáo để thực hiện tư lợi cá nhân

Dự thảo nêu rõ, nhà giáo thực hiện các quy tắc ứng xử chung về chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về nghĩa vụ, trách nhiệm của nhà giáo; không được sử dụng lớp học, trường học làm nơi tuyên truyền, phổ biến những nội dung trái với quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước; chấp hành sự phân công, điều động của tổ chức; có ý thức phấn đấu vì lợi ích chung của tập thể.

Tận tụy với công việc; giảng dạy, giáo dục đúng mục tiêu, nguyên lý giáo dục; thực hiện đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục; tích cực học tập, rèn luyện nâng cao đạo đức nhà giáo, trình độ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; chủ động cập nhật nâng cao kỹ năng thực hành, tiếp cận công nghệ mới; trung thực trong học tập, nghiên cứu khoa học và thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục. 

Nhà giáo phải giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự, nhân phẩm, đạo đức nhà giáo; mẫu mực, nêu gương trong hoạt động nghề nghiệp và ứng xử trong quan hệ xã hội; bảo đảm liêm chính học thuật.

Thực hiện lối sống lành mạnh, tích cực, thực hành tiết kiệm, chống bệnh thành tích, chống tham nhũng, lãng phí; thực hiện phê bình và tự phê bình thường xuyên, nghiêm túc. Bảo vệ, giữ gìn cảnh quan cơ sở giáo dục; phòng chống bạo lực học đường; có tinh thần đoàn kết, xây dựng, yêu thương, giúp đỡ người khác; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, dân chủ, đổi mới, sáng tạo.

Không lợi dụng chức danh, danh hiệu, hình ảnh nhà giáo và hoạt động nghề nghiệp để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hay tư lợi cá nhân; không tự ý bỏ việc, tham gia đình công trái pháp luật; không hút thuốc lá, sử dụng đồ uống có cồn, chất cấm trong cơ sở giáo dục và các chất kích thích khác theo quy định của pháp luật; không tham gia tệ nạn xã hội; không thờ ơ, né tránh hoặc che giấu các hành vi vi phạm xảy ra trong cơ sở giáo dục; không vụ lợi, ép buộc cha mẹ hoặc người giám hộ hoặc người học đóng góp các khoản tiền hoặc hiện vật trái với quy định của pháp luật.

Ngôn ngữ đúng mực, trung thực, tôn trọng, thân thiện, hợp tác, chia sẻ, ứng xử gần gũi, lịch sự bảo đảm chuẩn mực của môi trường giáo dục; trang phục gọn gàng, lịch sự, phù hợp với môi trường và hoạt động giáo dục; không xúc phạm nhân phẩm, danh dự, thân thể của người khác; có ý thức bảo vệ uy tín, danh dự của người khác...

Tôn trọng, đối xử công bằng với người học

Với người học, dự thảo nêu rõ nhà giáo phải có ngôn ngữ chuẩn mực, dễ hiểu, khen hoặc phê bình phù hợp với đối tượng và hoàn cảnh; đánh giá đúng thực chất năng lực của người học; tạo động lực, phát huy phẩm chất và năng lực, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu của người học.

Nhà giáo phải tôn trọng, đối xử công bằng với người học; bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người học; lắng nghe, kịp thời tư vấn cho người học về các lĩnh vực học tập, xã hội bảo đảm phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi.

Không phân biệt đối xử giữa những người học dưới mọi hình thức; không xúc phạm, gây tổn thương, trù dập, định kiến, bạo hành, xâm hại người học dưới mọi hình thức; không công khai các thông tin của người học trái quy định. Không gian lận, cố ý làm sai lệch kết quả trong các hoạt động tuyển sinh, đánh giá người học.

Đối với đồng nghiệp, nhà giáo phải có ngôn ngữ tôn trọng, đúng mực, thân thiện; lắng nghe và cầu thị tiếp thu ý kiến góp ý của đồng nghiệp trong hoạt động nghề nghiệp; tôn trọng đồng nghiệp, góp ý đồng nghiệp trên tinh thần xây dựng, vì sự tiến bộ, phát triển nghề nghiệp của đồng nghiệp; sẵn sàng chia sẻ, hợp tác, hỗ trợ đồng nghiệp; không xúc phạm, chia rẽ, gây mất đoàn kết nội bộ.

Ngoài ra, dự thảo Thông tư cũng đề xuất quy định về quy tắc ứng xử của nhà giáo với cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, với cha mẹ hoặc người giám hộ của người học và với cộng đồng.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.

Minh Hiển