AFF 2025: Các xu hướng lớn tác động tới ASEAN và thế giới tới năm 2035

Phiên toàn thể có sự tham dự của các diễn giả là Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa; GS. Simon Tay, Viện trưởng Viện Quan hệ quốc tế Singapore; ông Charles Hay, Giám đốc Vụ Đông Nam Á và Thái Bình Dương, Văn phòng Đối ngoại, Khối thịnh vượng chung và Phát triển (FCDO), Vương quốc Anh; ông Tetsuya Watanabe, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA); Đại sứ Nguyễn Trung Thành, nguyên Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam; Đại sứ Ian G. McKay, Đặc phái viên khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Canada.

Phát biểu chính tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan Maris Sangiampongsa cho rằng không một quốc gia nào tự mình ứng phó được với thách thức và các nước thành viên ASEAN cũng như vậy.

Theo ông Maris Sangiampongsa, một số xu hướng tác động tới ASEAN trong thời gian tới như nhân khẩu học, chuyển đổi số, các mối đe dọa xuyên biên giới, bệnh dịch, biến đổi khí hậu… Chuyển đối số là lĩnh vực ASEAN cần phải đặc biệt coi trọng để bắt kịp xu hướng phát triển toàn cầu.

Ông Maris Sangiampongsa đề xuất các nhóm giải pháp mà ASEAN cần hướng tới để ứng phó với thách thức, trong đó bao gồm: Phát triển Cộng đồng ASEAN; khẳng định vai trò trung tâm của Hiệp hội, hợp tác với các cường quốc để duy trì môi trường thuận lợi; thúc đẩy vai trò quan trọng hơn trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế vốn ảnh hưởng tới cấu trúc an ninh khu vực.

GS. Simon Tay, Chủ tịch Viện Nghiên cứu quốc tế Singapore nhận định, thế giới đang chứng kiến sự suy giảm trong hợp tác quốc tế. Nhưng ASEAN vẫn đang lớn dần và phát triển thịnh vượng. GS. Simon Tay khẳng định mô hình hợp tác của ASEAN là nguồn cảm ứng quan trọng, do đó ASEAN cần củng cố các diễn đàn do Hiệp hội dẫn dắt, tăng cường hợp tác với các đối tác, các trung tâm tăng trưởng ở khu vực.

Ông Simon Tay cho rằng ASEAN cần thúc đẩy công nghệ số, phát triển mạng lưới điện ASEAN, thu hút đầu tư vào khu vực.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Đại sứ Nguyễn Trung Thành, nguyên Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam cho rằng, sẽ không có một trật tự thế giới mới trước những biến động địa chính trị hiện nay nhưng sẽ có sự nổi lên của chủ nghĩa khu vực.

Tuy nhiên, ASEAN đã đủ tự tin để tiến lên phía trước, trở thành lực lượng mạnh mẽ trong quản lý rủi ro, xung đột. Đại sứ Nguyễn Trung Thành khẳng định, trong một thế giới biến động như hiện nay, ASEAN sẽ vẫn giữ được nhịp phát triển, tiếp tục là ngọn hải đăng vì hòa bình, xử lý khác biệt, đối đầu giữa các nước.

Theo Đại sứ Nguyễn Trung Thành, ASEAN chỉ có thể thành công khi thực sự gắn kết nội khối, hợp tác với các đối tác bên ngoài. Mặc dù vậy, ASEAN cần linh hoạt hơn để thích ứng với tình hình, không để ai khác đưa ra quyết định thay cho Hiệp hội.

Đại sứ Ian G. McKay, Đặc phái viên khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Canada thì khẳng định ASEAN đang đi đúng hướng khi tôn trọng và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương. Theo Đại sứ Ian G. McKay, ASEAN phải thúc đẩy mạnh mẽ vai trò trung tâm của mình nếu như muốn tiến xa hơn nữa trong khu vực và toàn cầu.

Tại phiên thảo luận, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm và phân tích những xu hướng chủ đạo được dự kiến sẽ định hình thập kỷ tới, thảo luận về tương lai phát triển hay thụt lùi của toàn cầu hóa, cũng như những tác động của quá trình này đối với hệ thống thương mại dựa trên luật pháp quốc tế và hội nhập khu vực.

Bên cạnh đó, các chuyên gia, học giả cũng thảo luận về những thay đổi trong cục diện địa-chính trị, sự dịch chuyển quyền lực, những hệ lụy lâu dài của biến đổi khí hậu đối với việc di cư và an ninh lương thực, cũng như những thách thức kinh tế-xã hội do dân số già hóa nhanh chóng.

Tuấn Dũng