Đất ông bà để lại có phải nộp tiền sử dụng đất?

Cơ quan Tài nguyên và Môi trường yêu cầu gia đình ông phải nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất lên đến vài trăm triệu đồng. Ông Đạt hỏi, trường hợp gia đình ông khi được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở có phải nộp tiền sử dụng đất không?

Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng luật sư Khánh Hưng - Đoàn luật sư Hà Nội trả lời ông Trần Nguyên Đạt như sau:

Theo điểm e, khoản 1, Điều 100 Luật Đất đai năm 2013, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.

Diện tích đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất

Khoản 2, khoản 6 Điều 103 Luật đất đai năm 2013 quy định, đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành trước ngày 18/12/1980 và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 100 của Luật này thì diện tích đất ở được xác định theo giấy tờ đó.

Trường hợp trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 100 của Luật này chưa xác định rõ diện tích đất ở, thì diện tích đất ở được công nhận không phải nộp tiền sử dụng đất được xác định bằng không quá 5 lần hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 143 và khoản 4 Điều 144 của Luật này (hạn mức đất giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân để làm nhà ở do UBND cấp tỉnh quyết định).

Phần diện tích đất vườn, ao còn lại sau khi đã xác định diện tích đất ở theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 của Điều này thì được xác định sử dụng vào mục đích hiện trạng đang sử dụng theo quy định tại khoản 1 Điều 10 của Luật này (nhóm đất nông nghiệp).

Thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất

Điểm a, khoản 2, Điều 5 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất, quy định việc thu tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất  đối với hộ gia đình, cá nhân như sau:

Chuyển từ đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở theo quy định tại khoản 6 Điều 103 Luật Đất đai sang làm đất ở; chuyển từ đất có nguồn gốc là đất vườn, ao gắn liền nhà ở nhưng người sử dụng đất tách ra để chuyển quyền hoặc do đơn vị đo đạc khi đo vẽ bản đồ địa chính từ trước ngày 1/7/2004 đã tự đo đạc tách thành các thửa riêng sang đất ở thì thu tiền sử dụng đất bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Trường hợp gia đình ông Trần Nguyên Đạt, có một thửa đất thổ cư từ đời ông bà để lại và có giấy tờ về đất do chính quyền thời Pháp thuộc chứng nhận, ông thắc mắc khi làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, được cơ quan Tài nguyên và Môi trường thông báo phải nộp tiền sử dụng đất cho phần diện tích chuyển mục đích sử dụng đất.

Đất thổ cư là từ ngữ truyền thống để chỉ đất ở, bao gồm đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phụ trợ phục vụ cho đời sống; đất vườn, ao gắn liền với nhà ở trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư (kể cả trường hợp vườn, ao gắn liền với nhà ở riêng lẻ).

Việc xác định diện tích đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành trước ngày 18/12/1980, người sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất của chế độ cũ được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 103 Luật Đất đai năm 2013. Phần diện tích đất còn lại sau khi xác định diện tích đất ở được xác định là đất vườn, ao liền kề thuộc nhóm đất nông nghiệp theo quy định tại khoản 6 Điều 103 Luật này.

Nếu người sử dụng đất muốn chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích đất vườn, ao liền kề đất ở (thuộc nhóm đất nông nghiệp) sang đất ở thì phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 5 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất.

Như vậy, khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông Đạt, đối với phần diện tích được xác định là đất ở không phải nộp tiền sử dụng đất. Đối với phần diện tích còn lại được xác định là đất vườn, ao liền kề đất ở, muốn chuyển mục đích sử dụng đất thành đất ở thì phải nộp tiền sử dụng đất.

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng, Đoàn luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.