Không cần chứng minh thu nhập khi kê khai người phụ thuộc là cha mẹ

Đơn vị ông Phan Đình Vũ (Sơn La) là cơ quan chi trả thu nhập, khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký người phụ thuộc là cha/mẹ đẻ, cha/mẹ vợ/chồng đã hết tuổi lao động, yêu cầu người nộp thuế cung cấp hồ sơ gồm: Mẫu đăng ký người phụ thuộc (mẫu 07/ĐK-NPT-TNCN), Căn cước công dân của người phụ thuộc, giấy tờ chứng minh mối quan hệ, giấy tờ chứng minh người phụ thuộc không có thu nhập hoặc thu nhập dưới 1.000.000 đồng/tháng.

Tuy nhiên, sau ngày 1/7/2025, do UBND cấp xã không còn xác nhận thu nhập, việc hoàn thiện hồ sơ gặp vướng mắc.

Ông Vũ đề nghị cơ quan chức năng hướng dẫn: cơ sở pháp lý để xác định người phụ thuộc trong trường hợp không có xác nhận thu nhập; hướng xử lý hồ sơ hợp lệ để bảo đảm quyền lợi của người nộp thuế và trách nhiệm của đơn vị chi trả khi bị kiểm tra, thanh tra.

Về vấn đề này, Thuế tỉnh Sơn La có ý kiến như sau:

Về hồ sơ chứng minh người phụ thuộc, tại Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 quy định:

"d) Người phụ thuộc bao gồm:

… d.3) Cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp của người nộp thuế đáp ứng điều kiện tại điểm đ khoản 1 Điều này...

đ) Cá nhân được tính là người phụ thuộc theo hướng dẫn tại các tiết d.2, d.3, d.4 điểm d khoản 1 Điều này phải đáp ứng các điều kiện sau:

... đ.2) Đối với người ngoài độ tuổi lao động phải không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1.000.000 đồng.

... g) Hồ sơ chứng minh người phụ thuộc

g.3) Đối với cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng), cha dượng, mẹ kế, cha nuôi hợp pháp, mẹ nuôi hợp pháp hồ sơ chứng minh gồm:

- Bản chụp Chứng minh nhân dân.

- Giấy tờ hợp pháp để xác định mối quan hệ của người phụ thuộc với người nộp thuế như bản chụp sổ hộ khẩu (nếu có cùng sổ hộ khẩu), giấy khai sinh, quyết định công nhận việc nhận cha, mẹ, con của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Trường hợp trong độ tuổi lao động thì ngoài các giấy tờ nêu trên, hồ sơ chứng minh cần có thêm giấy tờ chứng minh là người khuyết tật, không có khả năng lao động như bản chụp Giấy xác nhận khuyết tật theo quy định của pháp luật về người khuyết tật đối với người khuyết tật không có khả năng lao động, bản chụp hồ sơ bệnh án đối với người mắc bệnh không có khả năng lao động (như bệnh AIDS, ung thư, suy thận mãn,..)

... g.6) Đối với người nộp thuế làm việc trong các tổ chức kinh tế, các cơ quan hành chính, sự nghiệp có bố, mẹ, vợ (hoặc chồng), con và những người khác thuộc diện được tính là người phụ thuộc đã khai rõ trong lý lịch của người nộp thuế thì hồ sơ chứng minh người phụ thuộc thực hiện theo hướng dẫn tại các tiết g.1, g.2, g.3, g.4, g.5 điểm g khoản 1 Điều này hoặc chỉ cần Tờ khai đăng ký người phụ thuộc theo mẫu ban hành kèm theo văn bản hướng dẫn về quản lý thuế có xác nhận của Thủ trưởng đơn vị vào bên trái tờ khai.

Thủ trưởng đơn vị chỉ chịu trách nhiệm đối với các nội dung sau: họ tên người phụ thuộc, năm sinh và quan hệ với người nộp thuế; các nội dung khác, người nộp thuế tự khai và chịu trách nhiệm".

Căn cứ các quy định nêu trên, hồ sơ chứng minh người phụ thuộc là cha/mẹ đẻ, cha/mẹ vợ/chồng đã hết tuổi lao động không có quy định phải có giấy tờ chứng minh người phụ thuộc không có thu nhập hoặc thu nhập dưới 1.000.000 đồng/tháng. Việc xác định và kê khai người phụ thuộc được thực hiện theo nguyên tắc tự khai - tự chịu trách nhiệm của người nộp thuế.

Về trách nhiệm của người nộp thuế, tại khoản 2 Điều 17 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 quy định:

"Điều 17: Trách nhiệm của người nộp thuế

... 2. Khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế".

Tại Điều 97 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định:

"Điều 97. Trách nhiệm của người nộp thuế trong việc cung cấp thông tin

1. Cung cấp đầy đủ, chính xác, trung thực, đúng thời hạn thông tin trong hồ sơ thuế, thông tin liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế theo yêu cầu của cơ quan quản lý thuế.

2. Cung cấp thông tin bằng văn bản hoặc thông qua kết nối mạng với các hệ thống thông tin của cơ quan quản lý thuế theo yêu cầu".

Căn cứ quy định nêu trên, người nộp thuế phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế và cung cấp đầy đủ thông tin cho cơ quan quản lý thuế khi được yêu cầu.

Về trách nhiệm của đơn vị chi trả đối với hồ sơ chứng minh người phụ thuộc, tại khoản 3 Điều 33 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định:

"Điều 33. Thời hạn đăng ký thuế lần đầu

… 3. Cá nhân ủy quyền cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập đăng ký thuế thay cho bản thân và người phụ thuộc nộp hồ sơ đăng ký thuế thông qua tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập. Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập có trách nhiệm tổng hợp và nộp hồ sơ đăng ký thuế thay cho cá nhân đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp tổ chức, cá nhân chi trả đó".

Tại điểm d khoản 2 Điều 98 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định:

"Điều 98. Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc cung cấp thông tin người nộp thuế

… d) Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập có trách nhiệm cung cấp thông tin về chi trả thu nhập và số tiền thuế khấu trừ của người nộp thuế theo yêu cầu của cơ quan quản lý thuế;".

Căn cứ quy định nêu trên, tổ chức chi trả thu nhập có trách nhiệm tổng hợp và nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc thay cho cá nhân đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp tổ chức chi trả thu nhập và cung cấp đầy đủ thông tin về chi trả thu nhập và số tiền thuế khấu trừ của người nộp thuế theo yêu cầu của cơ quan quản lý thuế theo đúng quy định.

Thuế tỉnh Sơn La trả lời để ông Vũ biết và thực hiện.

Chinhphu.vn