Lai Châu ưu tiên phát triển kinh tế nông nghiệp, cửa khẩu

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 542/TB-VPCP ngày 29/12/2023 kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Lai Châu.

Lai Châu có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế biên mậu

Thông báo nêu: Tỉnh Lai Châu có vị trí chiến lược hết sức quan trọng về quốc phòng, an ninh và bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia; có nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế - xã hội, nhất là về nông nghiệp, du lịch, dịch vụ và thương mại, xuất nhập khẩu, kinh tế cửa khẩu. Lai Châu là tỉnh đất rộng, người thưa với diện tích tự nhiên trên 9.000 km², dân số trên 489.000 người với 20 dân tộc anh em, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 85% (dân tộc Thái chiếm 32,3%, Mông 21,5%, Dao 13,2%, Kinh 15,3%, Hà Nhì 3,1%...). Con người Lai Châu giàu truyền thống cách mạng, đoàn kết, cần cù, đôn hậu, mến khách.

Lai Châu có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế biên mậu với đường biên giới dài trên 265 km giáp tỉnh Vân Nam, Trung Quốc; hiện có 01 cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng, 01 cặp cửa khẩu phụ U Ma Tu Khoòng và 06 lối mở. Nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng, gồm cả khoáng sản vật liệu xây dựng, khoáng sản kim loại, khoáng chất công nghiệp, trong đó có đất hiếm và nguồn nước khoáng. Khí hậu trung tính và tương đối ôn hòa, ít chịu ảnh hưởng của bão. Tài nguyên đất khá đa dạng, thuận lợi phát triển cây lương thực, cây ăn quả, cây dược liệu, đặc biệt là một số loại cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, như: Sâm, cao su, chè, quế, sơn tra, mắc ca… Diện tích rừng lớn (trên 494.000 ha), trong đó diện tích rừng phòng hộ và rừng đặc dụng chiếm 58,8%, rừng sản xuất chiếm 41,2%, vừa đảm bảo an ninh môi trường, vừa đủ diện tích phát triển rừng sản xuất, tạo sản phẩm gỗ và lâm sản để phát triển kinh tế. Tài nguyên nước phong phú với vị trí nằm trong khu vực đầu nguồn và phòng hộ đặc biệt xung yếu, điều tiết nguồn nước trực tiếp cho các công trình thủy điện lớn trên sông Đà, đảm bảo sự phát triển bền vững cả vùng châu thổ sông Hồng, có nhiều thác ghềnh, lưu lượng lớn, tiềm năng thủy điện lớn.

Lai Châu có nền văn hóa đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, giàu tiềm năng du lịch. Nghệ thuật Xòe Thái và thực hành Then của người Thái được UNESCO ghi danh vào di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tỉnh có nhiều lễ hội truyền thống các dân tộc, những nét đặc sắc về ẩm thực, trang phục, kiến trúc, phong tục tập quán; các nghề thủ công truyền thống được gìn giữ và phát triển mạnh; nhiều danh lam, thắng cảnh giàu tiềm năng. Với nhiều tiềm năng khác biệt và nguồn lực phong phú, đa dạng, tỉnh Lai Châu hội tụ đủ các điều kiện riêng có để phát triển nhanh, xanh, bền vững, trở thành tỉnh phát triển khá, biên giới vững chắc của vùng trung du và miền núi phía Bắc.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu đã nỗ lực phấn đấu và đạt được những kết quả tích cực, khá toàn diện trên các lĩnh vực: Tăng trưởng được thúc đẩy, GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2023 tăng 3,91%/năm. GRDP bình quân đầu người năm 2023 ước đạt 47,2 triệu đồng, tăng 3,4 triệu đồng so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, chú trọng phát triển giống lúa chất lượng cao, cây trồng có lợi thế và giá trị gia tăng cao. Toàn tỉnh có 171 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên. Xây dựng nông thôn mới đạt kết quả tích cực. Dịch vụ, du lịch được quan tâm phát triển, từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; khách du lịch tăng bình quân 33,2%/năm. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư; các chương trình mục tiêu quốc gia được triển khai tích cực.

Cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh được đẩy mạnh. Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, y tế, giáo dục, đào tạo có nhiều tiến bộ, đời sống của Nhân dân được nâng lên. Các chính sách an sinh xã hội được triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch COVID-19. Tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2021 - 2023 giảm bình quân 3,4%/năm, riêng huyện nghèo giảm bình quân 4,7%...

Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Lai Châu còn một số tồn tại, hạn chế như: Quy mô kinh tế còn nhỏ; chất lượng tăng trưởng chưa cao; chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ các ngành kinh tế chưa rõ nét; thu chưa đủ chi. Xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn và thiếu tính ổn định. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, nhất là hạ tầng giao thông. Giải ngân vốn đầu tư công còn chậm; đến hết tháng 10 mới giải ngân 43,2% kế hoạch. Công tác quy hoạch, huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển còn hạn chế. Số doanh nghiệp hoạt động còn ít; chưa thu hút được các dự án đầu tư nước ngoài. Tỷ lệ nghèo còn cao, còn 04/07 huyện trong danh sách huyện nghèo. An ninh chính trị, các vấn đề dân tộc, tôn giáo, tình trạng di cư tự do, xuất nhập cảnh trái phép, tội phạm ma túy vẫn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp...

Để khắc phục các tồn tại, hạn chế và phát huy, khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh; phấn đấu đạt mục tiêu mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đã đề ra, Thủ tướng yêu cầu tỉnh Lai Châu cần quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10 tháng 02 năm 2022 của Bộ Chính trị, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ XIV; đồng thời, bám sát tình hình thực tế để điều chỉnh nhiệm vụ cho phù hợp.

Tỉnh cần phát triển kinh tế - xã hội nhanh, xanh và bền vững trên cơ sở phát huy mạnh mẽ những tiềm năng, thế mạnh, tinh thần tự lực, tự cường; biến nguy thành cơ; biến không thành có; biến di sản thành tài sản; biến tiềm lực thành nguồn lực; vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh, đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, mảnh đất, cửa khẩu của mình, không trông chờ, ỷ lại. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo nền tảng tinh thần phát triển tỉnh.

Lai Châu tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh

Lai Châu tập trung cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế. Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Chú trọng phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, nâng cao chất lượng tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Lai Châu là địa phương có thế mạnh phát triển về nông nghiệp, công nghiệp chế biến, du lịch, tỉnh Lai Châu phải hết sức chú trọng bảo đảm sự hài hòa, gắn kết giữa phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Khuyến khích và bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Xây dựng hệ thống cơ quan hành chính trong sạch, vững mạnh, đoàn kết, thống nhất cao, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì Nhân dân phục vụ.

Thủ tướng yêu cầu nhiệm vụ của Lai Châu trong thời gian tới là chú trọng đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, hạ tầng khu, cụm công nghiệp, hạ tầng du lịch, bảo đảm kết nối liên hoàn trong nội tỉnh, giữa các tỉnh trong vùng, giữa vùng với cả nước và quốc tế; đồng thời chú trọng phát triển hạ tầng số, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, hạ tầng giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao; cấp điện cho khu vực nông thôn, vùng khó khăn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tập trung xây dựng, phát huy hiệu quả vùng động lực kinh tế của tỉnh; tập trung ưu tiên phát triển kinh tế nông nghiệp, du lịch và kinh tế cửa khẩu theo hướng kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn gắn với tiềm năng, thế mạnh, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh. Chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp sinh thái, công nghệ cao, chuyển đổi số, sản xuất hàng hóa tập trung, vùng chuyên canh, sản phẩm có giá trị kinh tế cao, ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là những nông sản có thế mạnh của địa phương (lúa chất lượng cao, cao su, mắc ca, quế, dược liệu...).

Triển khai hiệu quả Chương trình "mỗi xã một sản phẩm" - OCOP. Thu hút đầu tư các nhà máy chế biến gắn với xây dựng vùng nguyên liệu; hình thành và phát triển các chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ; phát triển thị trường nông sản trong và ngoài nước.

Lai Châu tập trung phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Đồng thời, Lai Châu phải cơ cấu lại sản xuất công nghiệp theo hướng giảm tỉ trọng công nghiệp khai thác, tăng tỉ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo, nhất là chế biến nông sản, sản xuất vật liệu, phát triển ngành điện năng, khai thác, chế biến khoáng sản theo hướng xanh, bền vững.

Phát triển ngành dịch vụ theo hướng đột phá, trong đó tiếp tục tập trung phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Xây dựng các sản phẩm du lịch chất lượng cao, độc đáo gắn với truyền thống văn hóa, bản sắc, nét đẹp của thiên nhiên, con người Lai Châu (du lịch sinh thái, trải nghiệm, chữa bệnh, kết hợp nông nghiệp...). Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá, xây dựng thương hiệu du lịch Lai Châu nhất là tại huyện Sìn Hồ; tăng cường liên kết du lịch với các trung tâm du lịch và các tỉnh lân cận. Tập trung phát triển thương mại điện tử, kinh tế biên mậu.

Huy động tối đa mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển; đa dạng hóa và nâng cao hiệu quả thu hút và sử dụng vốn đầu tư, đặc biệt là vốn FDI, đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và các hình thức xã hội hóa.

Cơ cấu lại đầu tư công theo hướng đầu tư phải có trọng tâm, trọng điểm, không manh mún, giàn trải, chia cắt; tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ triển khai các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn. Tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo hướng trọng tâm, trọng điểm.

Khai thác tiềm năng du lịch cao nguyên Sìn Hồ

Cùng với đó, tỉnh Lai Châu phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác quy hoạch; tập trung quy hoạch và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản, trong đó có đất hiếm; quy hoạch, khai thác tiềm năng du lịch trên cao nguyên Sìn Hồ gắn với văn hóa bản sắc dân tộc, tạo động lực phát triển mới cho huyện Sìn Hồ và cả tỉnh Lai Châu.

Chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc và con người Lai Châu. Thực hiện tốt các chính sách giảm nghèo, đặc biệt đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, nhân rộng các mô hình kinh tế hay, giúp bà con thoát nghèo bền vững.

Nâng cao chất lượng y tế, giáo dục đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là mô hình trường dân tộc nội trú. Tinh thần là ở đâu có học sinh thì ở đó phải có giáo viên, ở đâu có bệnh nhân thì phải có bác sĩ, nhưng phải bố trí hợp lý, hiệu quả.

Phấn đấu năm 2024, hoàn thành phủ sóng điện thoại cho các điểm lõm tại Lai Châu

Tỉnh phải làm tốt công tác thông tin, truyền thông, đặc biệt là xóa các vùng lõm về sóng điện thoại. Giao Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội quan tâm, tập trung đầu tư các trạm phát sóng, phấn đấu trong năm 2024 cơ bản hoàn thành phủ sóng cho các điểm lõm tại Lai Châu; nghiên cứu, ban hành các gói cước, nội dung đặc thù để hỗ trợ, kích thích cho người dân tại các vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiếp cận với dịch vụ di động.

Tăng cường công tác quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Bảo vệ, phát triển và sử dụng hiệu quả, bền vững rừng, nhất là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng gắn với phát triển tín chỉ các bon rừng, khí metan và phát triển điện sinh khối.

Kiên quyết cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, thủ tục hành chính, nhất là về đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch, môi trường; giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp phát triển, làm giàu chính đáng; hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, vườn ươm phát triển doanh nghiệp…

Vũ Phương Nhi