Nhiệm kỳ đặc biệt quan trọng của Đảng bộ Bộ KH&CN với nhiều 'lần đầu tiên'

Dự Đại hội có đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; cùng các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương.

Phát biểu khai mạc Đại hội, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, thực hiện Chỉ thị của Bộ Chính trị, Kế hoạch của Đảng ủy Chính phủ về tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, từ đầu năm đến nay, gần 5.000 đảng viên sinh hoạt trong 46 tổ chức cơ sở đảng của Đảng bộ Bộ KH&CN, đã có nhiều nỗ lực, cố gắng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn; đã tổ chức thành công đại hội cấp cơ sở, bảo đảm đúng quy trình, nội dung, tiến độ và chất lượng.

"Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 là một dấu mốc lịch sử quan trọng, không chỉ đánh dấu sự kiện tổ chức Đảng trong Bộ được kiện toàn sau hợp nhất, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc đưa KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực trung tâm cho phát triển đất nước, theo tinh thần của Nghị quyết 57", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Nhìn lại chặng đường 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN và Đại hội Đảng bộ Bộ TT&TT, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, về cơ bản, các chỉ tiêu đặt ra đã được hoàn thành và hoàn thành vượt mức.

KHCN đã có sự chuyển dịch quan trọng hướng tới đổi mới sáng tạo. Hạ tầng bưu chính viễn thông đã chuyển dịch sang hạ tầng số và trở thành hạ tầng của nền kinh tế, trở thành hạ tầng chiến lược như hạ tầng điện và giao thông. Ứng dụng công nghệ thông tin đã chuyển dịch thành chuyển đổi số. Ba thay đổi trên đã tạo nền móng cho một giai đoạn phát triển đột phá của đất nước.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nhiệm kỳ 2025-2030 là nhiệm kỳ đầu tiên của Bộ KH&CN hợp nhất; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nhiệm kỳ đầu tiên thực hiện toàn diện đổi mới lần hai về KHCN và bưu chính viễn thông; nhiệm kỳ đầu tiên bộ 3 chiến lược KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà; nhiệm kỳ đầu tiên KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhận sứ mệnh là động lực chính để thực hiện khát vọng Việt Nam đứng dậy trở thành nước phát triển có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tạo sức mạnh cộng hưởng

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, việc hợp nhất hai bộ Bộ KH&CN và Bộ TT&TT là để tạo ra sức mạnh cộng hưởng. Việc hợp nhất hai bộ là để xoá đi ranh giới giữa KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ số và hạ tầng số. 

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng việc hợp nhất hai bộ đòi hỏi một cách tiếp cận mới, cách làm mới và chỉ có như vậy thì việc hợp nhất này mới tạo ra giá trị.

KHCN đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tạo thành một hệ sinh thái cộng hưởng, thúc đẩy nhau cùng phát triển và đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển quốc gia. KHCN cung cấp nền tảng tri thức và công cụ kỹ thuật; đổi mới sáng tạo chuyển hoá tri thức đó thành sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới; chuyển đổi số mở ra không gian triển khai và mở rộng quy mô ứng dụng với tốc độ cao và chi phí thấp.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đổi mới căn bản là KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải hướng tới mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng suất lao động, năng lực quản trị quốc gia, tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an ninh quốc phòng và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải đóng góp ít nhất 50% tăng trưởng GDP.

KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải tập trung vào giải quyết các bài toán chiến lược quốc gia, như thúc đẩy tăng trưởng 2 con số, triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nâng cao chất lượng thể chế, chất lượng nguồn nhân lực, hạ tầng, chất lượng dịch vụ công, chất lượng sản phẩm.

Tinh thần đổi mới là gắn kết chặt chẽ giữa KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hình thành hệ sinh thái công nghệ - đổi mới - và dữ liệu, chuyển từ quản lý quá trình sang quản lý mục tiêu và kết quả, lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, viện trường là nguồn tri thức và nhà nước là kiến tạo và hỗ trợ, kết nối toàn dân, toàn xã hội tham gia vào đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Báo cáo chính trị tại Đại hội cho thấy, trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động và tác động nặng nề của dịch COVID-19, Đảng ủy hai Bộ (trước hợp nhất) đã ban hành và triển khai quyết liệt Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII.

Trong nhiệm kỳ, 45 nghị quyết, kết luận quan trọng được ban hành, tập trung vào chiến lược, thể chế, hợp tác quốc tế, tài chính – đầu tư, thanh tra và phòng chống tiêu cực. Cùng với đó, công tác tổ chức bộ máy được thực hiện quyết liệt, giảm 25/65 đơn vị trực thuộc, tương đương 38,5%, góp phần xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Các chương trình KHCN ưu tiên được triển khai đồng bộ, hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia hình thành với doanh nghiệp làm trung tâm. Việt Nam thăng hạng ấn tượng trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu, đặc biệt về hạ tầng và phát triển thị trường. 

Năm 2024, Việt Nam xếp hạng 44/133 nền kinh tế về chỉ số đổi mới sáng tạo, tăng 4 bậc so với 2022; công bố quốc tế tăng hơn 22% so với 2020; hệ sinh thái khởi nghiệp đứng thứ 55 thế giới, vốn gọi đầu tư đạt 3,45 tỷ USD trong 5 năm.

Khoa học xã hội và nhân văn tiếp tục bám sát thực tiễn, cung cấp luận cứ khoa học cho hoạch định chính sách. Chỉ số Phát triển con người của Việt Nam tăng mạnh, đưa nước ta vào nhóm có mức phát triển con người cao.

Khoa học tự nhiên ghi dấu ấn trong nghiên cứu cơ bản và các lĩnh vực liên ngành mới; khoa học kỹ thuật – công nghệ ứng dụng làm chủ nhiều công nghệ then chốt, tạo ra giống cây trồng mới, công nghệ y dược tiên tiến, năng lực sản xuất vaccine, ghép tạng, đồng thời đóng góp vào quốc phòng – an ninh và công nghiệp.

Lĩnh vực sở hữu trí tuệ đạt bước tiến lớn với hơn 928 nghìn đơn xử lý giai đoạn 2021–2025; số bằng sáng chế và kiểu dáng công nghiệp đều tăng mạnh.

Tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng cũng đạt nhiều kết quả, với hơn 14 nghìn tiêu chuẩn quốc gia, đưa Chỉ số hạ tầng chất lượng quốc gia xếp hạng 52 thế giới.

Trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, Quốc hội thông qua Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), mở rộng ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp – môi trường; lò phản ứng Đà Lạt tiếp tục vận hành an toàn, cung cấp đồng vị phóng xạ quan trọng.

Ngành Thông tin và Truyền thông trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 cũng đạt bước phát triển vượt bậc. Chỉ số phát triển bưu chính tăng 18 bậc, hạ tầng viễn thông trở thành hạ tầng số chiến lược, 4G phủ sóng gần toàn bộ dân số, 5G được triển khai với hơn 12.000 trạm phát sóng.

Việt Nam đứng thứ 7 thế giới về sử dụng IPv6; chỉ số Chính phủ điện tử tăng 15 bậc; an toàn thông tin mạng xếp hạng 17 toàn cầu. Công nghiệp công nghệ số đạt quy mô 158 tỷ USD, trở thành động lực then chốt cho kinh tế số, dự kiến chiếm 20,5% GDP vào năm 2025…

Bước vào nhiệm kỳ mới, Đảng bộ Bộ KH&CN xác định mục tiêu xây dựng Bộ KH&CN trở thành cơ quan đầu mối quốc gia về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, bưu chính, viễn thông, tiêu chuẩn hóa, sở hữu trí tuệ và năng lượng nguyên tử; đủ năng lực dẫn dắt, điều phối và kiến tạo môi trường thuận lợi để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự trở thành động lực chủ yếu cho phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Thu Giang