STEM Innovation Petrovietnam: Động lực mới cho đổi mới sáng tạo quốc gia

Trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo, cùng Nghị quyết 71-NQ/TW về đổi mới giáo dục-đào tạo, sáng kiến STEM Innovation Petrovietnam ra đời mang ý nghĩa đặc biệt. Đây không chỉ là dự án 100 phòng STEM chuẩn quốc tế tại 34 tỉnh/thành phố, mà còn là cách tiếp cận mới: Xây dựng hệ sinh thái STEM gắn với đào tạo giáo viên, kết nối quốc tế và tạo nền tảng để học sinh bước vào kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, robot và kinh tế số.

Theo chuyên gia giáo dục STEM Đỗ Hoàng Sơn, tên gọi "STEM Innovation Petrovietnam" được lựa chọn để thể hiện tinh thần của các nghị quyết lớn của Đảng về khoa học-công nghệ và giáo dục. Mô hình được thiết kế không chỉ để học sinh "học STEM", mà để tạo ra thế hệ "STEM Innovation"-có khả năng sáng tạo, tư duy giải quyết vấn đề và hội nhập quốc tế. Ông khẳng định sự khác biệt của chương trình nằm ở triết lý: Từ thiết kế phòng lab theo chuẩn quốc tế, đến lộ trình đào tạo giáo viên và khả năng tổ chức các cuộc thi, hoạt động trải nghiệm theo chuẩn toàn cầu.

Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng đánh giá cao ý nghĩa nhân văn và tầm nhìn dài hạn của chương trình. Với kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy ở miền núi, bà cho rằng sự đầu tư của Petrovietnam giúp thu hẹp khoảng cách vùng miền, mang lại cho học sinh môi trường học tập hiện đại mà trước đây các em chưa từng có cơ hội tiếp cận. Theo bà, giáo dục STEM không chỉ là xu hướng mà là nền móng quan trọng để Việt Nam xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho kinh tế số.

Tại Trường THCS Cầu Giấy, nơi được Tổng Bí thư Tô Lâm trao tặng phòng STEM đầu tiên, cô giáo Nguyễn Thị Nhàn chia sẻ rằng chương trình đã tạo ra "cú hích" mạnh mẽ cho cả giáo viên và học sinh trong đổi mới phương pháp dạy và học. 

Nhà trường xây dựng kế hoạch vận hành bài bản, tổ chức nhiều buổi tập huấn chuyên sâu, đưa STEM vào giảng dạy một cách hệ thống thay vì hoạt động phong trào như trước. Từ đó, học sinh hứng thú hơn với lập trình, robot, trải nghiệm công nghệ cao và tự tin tham gia các cuộc thi trong nước, quốc tế. Riêng năm học này, trường có tới 49 đội robotics tham gia giải đấu nội bộ, trong đó 5 đội đã lọt vào vòng thi quốc gia.

Các chuyên gia tại tọa đàm thống nhất rằng sức mạnh của STEM đến từ việc tạo ra môi trường để học sinh tự học, tự khám phá. Trong khi học sinh nông thôn có lợi thế về trải nghiệm thực tế, học sinh đô thị lại thiếu môi trường tiếp xúc với công nghệ. 

Sự xuất hiện của hệ thống phòng STEM hiện đại giúp cân bằng điều này, tạo nên nền tảng tối thiểu để mọi học sinh được tiếp cận tri thức mới. Theo chuyên gia Đỗ Hoàng Sơn, chính những phòng lab này sẽ là 100 trung tâm đào tạo và chuyển giao giúp đào tạo lại đội ngũ giáo viên trung học trên toàn quốc theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Các ý kiến tại tọa đàm nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Với vị thế doanh nghiệp nhà nước chủ lực, Petrovietnam không chỉ đóng góp tài chính mà còn kiến tạo niềm tin, truyền cảm hứng và tạo cơ hội để học sinh Việt Nam tự tin bước ra sân chơi quốc tế. 

Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng cho rằng đầu tư của doanh nghiệp vào giáo dục STEM cần được xem là cấu phần chiến lược của phát triển nguồn nhân lực quốc gia và cần có cơ chế rõ ràng để khuyến khích, tạo động lực cho các doanh nghiệp đồng hành bền vững với giáo dục.

Anh Thơ