Thông qua Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi): Hoàn thiện khung pháp lý, thúc đẩy tự chủ và chuyển đổi số

Sáng 10/12, trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Giáo dục Đại học (sửa đổi). Với 411/440 đại biểu tán thành, chiếm 86,89%, dự luật chính thức được thông qua sau quá trình tiếp thu, chỉnh lý công phu từ Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội. 

Tiếp thu hơn 3.300 ý kiến đóng góp 

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết dự thảo luật đã tiếp nhận 336 ý kiến góp ý trực tiếp, trong đó có 244 ý kiến của đại biểu Quốc hội, đồng thời tiếp thu hơn 3.000 ý kiến của Ủy ban Văn hóa và Xã hội. 

Trên cơ sở đó, Chính phủ đã khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án luật và báo cáo chỉnh lý, tập trung vào 8 nhóm nội dung quan trọng nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ và phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục đại học trong giai đoạn mới.

Nhiều đại biểu Quốc hội tán thành sự cần thiết phải sửa đổi toàn diện luật, bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là các nghị quyết về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển khoa học và công nghệ. Luật sửa đổi được kỳ vọng tạo đột phá cho hệ thống giáo dục đại học, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Tăng cường tự chủ đại học gắn với trách nhiệm giải trình

Một trong những nội dung trọng tâm là mở rộng quyền tự chủ đại học. Chính phủ đã tiếp thu ý kiến để thể chế hóa quan điểm tự chủ nhưng không "tự lo", đảm bảo Nhà nước và cơ sở giáo dục đại học cùng chia sẻ trách nhiệm phát triển hệ thống. Quy định mới hướng tới xây dựng mô hình tự chủ toàn diện, đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn về minh bạch, trách nhiệm giải trình và kiểm định chất lượng.

Về đại học vùng, dự thảo luật được chỉnh sửa theo hướng tăng hiệu quả quản trị, làm rõ chức năng điều phối chiến lược và rà soát giảm khâu trung gian theo tinh thần Nghị quyết 71. Với trường đại học thành viên, Chính phủ hoàn thiện quy định về địa vị pháp lý, đảm bảo sự thống nhất giữa mô hình tổ chức của Đại học Quốc gia, đại học vùng và hệ thống giáo dục đại học nói chung, theo tinh thần tinh gọn bộ máy và tăng hiệu quả vận hành.

Luật làm rõ việc đào tạo bác sĩ nội trú, chuyên khoa 1 và chuyên khoa 2 là đào tạo chuyên sâu sau đại học theo hướng nghề nghiệp, không thuộc các trình độ học thuật thạc sĩ hay tiến sĩ. Bộ Y tế sẽ hướng dẫn, tổ chức và quản lý các chương trình này. Việc quy phạm hóa đảm bảo kế thừa mô hình đào tạo hiệu quả nhiều năm qua và đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế.

Luật sửa đổi đưa ra các chính sách đầu tư dài hạn, trong đó Nhà nước giữ vai trò chủ đạo hỗ trợ cơ sở giáo dục đại học công lập đào tạo các ngành mũi nhọn đạt chuẩn khu vực và quốc tế, đồng thời hỗ trợ có chọn lọc các trường đại học tư thục phát triển bền vững. Chính phủ cũng nghiên cứu mô hình trung tâm đào tạo quốc tế theo hướng giống trung tâm tài chính quốc tế, song cần tiếp tục đánh giá kỹ để đảm bảo khả thi.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học

Chính phủ đã tiếp thu ý kiến bổ sung quy định về chuyển đổi số, bao gồm hạ tầng công nghệ, an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân, chuẩn năng lực số cho giảng viên và người học. Luật cho phép các trường đại học hợp tác với doanh nghiệp và viện nghiên cứu để triển khai các giải pháp công nghệ, đồng thời yêu cầu cơ sở giáo dục đại học thực hiện chuyển đổi số trong toàn bộ hoạt động quản trị và đào tạo.

Chính phủ đã hoàn thiện dự thảo nghị định quy định chi tiết thi hành luật, đảm bảo tuân thủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hồ sơ, trình tự xây dựng chính sách được chuẩn hóa nhằm bảo đảm tính minh bạch và khả thi khi áp dụng.

Phương Liên