Xử lý nghiêm vi phạm của tập thể, cá nhân trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong vừa ký báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2025 gửi Quốc hội. Báo cáo này được Ủy ban Dân nguyện và Giám sát thẩm tra trong phiên họp toàn thể sáng 8/9.

Đơn thư khiếu nại, tố cáo giảm nhiều

Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2025, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục đạt những kết quả quan trọng, tích cực.

Trong công tác tiếp dân, số lượt người đến cơ quan hành chính Nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh giảm nhiều so với năm 2024.

Nguyên nhân là do người đứng đầu các cấp, các ngành đã nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tiếp công dân và thực hiện ngày càng tốt hơn trách nhiệm tiếp công dân theo quy định.

Cùng với đó, cơ quan chức năng đã tăng cường tiếp xúc, đối thoại với công dân để kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài.

Số liệu cho thấy, trong năm 2025, có 261.566 lượt người đến cơ quan hành chính Nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, giảm 28%, với tổng số người được tiếp là 301.960 người, giảm 25,1%, về vụ việc 219.463 vụ việc, giảm 24,5%, có 2.917 đoàn đông người, giảm 20,9%

Số lượng đơn tiếp nhận trong kỳ cũng giảm nhiều so với năm 2024, khi các cơ quan hành chính tiếp nhận 446.285 đơn các loại (giảm 7,1%).

Cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đến kỳ báo cáo đã giải quyết 18.108 trong tổng 22.068 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 82,1% (tăng 0,6%).

Qua đó, kiến nghị thu hồi cho Nhà nước hơn 74 tỷ đồng; trả lại cho tổ chức, cá nhân 21,6 tỷ đồng và 1,1 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 18 tổ chức, 407 cá nhân; kiến nghị xử lý 517 người, trong đó có 472 cán bộ, công chức; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý 20 vụ, 23 đối tượng (có 4 cán bộ, công chức).

"Quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo đã tuân thủ theo trình tự, thủ tục quy định và coi trọng quyền lợi của người khiếu nại, tố cáo; quan tâm bảo vệ thông tin của người tố cáo", Báo cáo của Chính phủ khẳng định.

Với TAND các cấp, Viện KSND các cấp và Kiểm toán Nhà nước, theo báo cáo, số vụ việc khiếu nại, tố cáo về hành chính thuộc thẩm quyền chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với cả nước. Các vụ việc thuộc thẩm quyền đều được thụ lý, giải quyết theo quy định.

Tập trung thanh tra các địa bàn nhiều vụ việc phức tạp

Chính phủ cũng cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện thường xuyên, tập trung vào địa bàn, lĩnh vực phát sinh nhiều vụ việc phức tạp, những địa phương, cơ quan, tổ chức, cá nhân không chấp hành hoặc chấp hành không nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các quyết định, kết luận, kiến nghị của cơ quan có thẩm quyền.

Toàn ngành Thanh tra tiến hành 903 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 1.276 đơn vị; đã ban hành 857 kết luận thanh tra. Qua thanh tra đã chấn chỉnh quản lý, kiến nghị xử lý hành chính đối với 188 tổ chức, 902 cá nhân có vi phạm.

TAND các cấp đã tiến hành 4 cuộc thanh tra công vụ tại 12 đơn vị tòa án. Kết quả cho thấy, vẫn còn một số sai sót cần chấn chỉnh rút kinh nghiệm như còn trường hợp vi phạm thời hạn giải quyết, trình tự thủ tục giải quyết không đúng quy định.

Còn Viện KSND các cấp đã tiến hành 2 cuộc thanh tra theo kế hoạch, 24 cuộc kiểm tra công tác có lồng ghép thanh tra, kiểm tra nội dung tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính. Qua thanh tra, kiểm tra không phát hiện có vi phạm trong công tác này.

Tương tự, với Kiểm toán Nhà nước, qua thanh tra, kiểm tra các đơn vị không phát hiện tồn tại, sai sót về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng thẳng thắn nêu rõ những tồn tại, hạn chế.

Theo Chính phủ, công tác quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực như đất đai, đầu tư, chứng khoán… còn có những hạn chế nhất định; việc thực thi công vụ của một số cán bộ, công chức, viên chức còn có sai sót, vi phạm dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo.

Trong công tác tiếp công dân, dù đã chuyển biến tốt hơn so với trước nhưng ở địa phương vẫn chưa đảm bảo số ngày tiếp công dân của thủ trưởng theo quy định; tỉ lệ ủy quyền tiếp công dân ở các bộ còn cao (chiếm 77%).

Trình độ, kỹ năng và chuyên môn nghiệp vụ của một số cán bộ tiếp công dân còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới.

Tỉ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền đạt 82,1%)cao hơn so với cùng kỳ năm trước, tăng 0,6%, song chưa đạt mục tiêu đề ra (trên 85%).

Khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai tiếp tục chiếm tỉ lệ lớn

Chính phủ dự báo năm 2026, tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục tiềm ẩn khả năng diễn biến phức tạp. Trong đó, khiếu nại, tố cáo hành chính liên quan đến đất đai tiếp tục chiếm tỉ lệ lớn.

Bên cạnh đó, có thể phát sinh khiếu kiện đông người, phức tạp liên quan đến các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, sự cố môi trường, đầu tư trái phiếu…

"Sau khi triển khai việc điều chỉnh địa giới hành chính và sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, dự báo có thể phát sinh khiếu kiện liên quan việc thực hiện chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy, thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức và liên quan đến nhân sự đại hội các cấp..." báo cáo nhấn mạnh

Vì vậy, nhiều nhiệm vụ, giải pháp trong năm tiếp theo được Chính phủ đề ra. Trong đó, Chính phủ sẽ chỉ đạo Thanh tra Chính phủ sơ kết việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, tồn đọng, kéo dài, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật và các giải pháp xử lý loại vụ việc này.

Thanh tra Chính phủ cũng sẽ hướng dẫn triển khai có hiệu quả định hướng chương trình thanh tra năm 2026 đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm, tập trung thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm và phát sinh khiếu nại, tố cáo, thanh tra công vụ, cải cách hành chính.

Mục tiêu đề ra là Thủ trưởng các cơ quan hành chính nhà nước, TAND, Viện KSND các cấp, Kiểm toán Nhà nước giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền đạt tỷ lệ trên 85%; làm tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến nhân sự và chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Chính phủ nêu rõ, sẽ xử lý nghiêm tập thể, cá nhân có trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ người tố cáo dẫn đến người tố cáo bị trả thù, trù dập.

Hành vi cố tình né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, kéo dài thời gian giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo để công dân khiếu kiện kéo dài, vượt cấp; thực hiện không nghiêm các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, cũng sẽ bị xử lý nghiêm.

Toàn Thắng