Thủ tướng: Người đứng đầu bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện nếu để tàu cá vi phạm IUU

Đây là phiên họp được tổ chức hàng tuần để tuyên chiến với khai thác IUU. Cùng dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố ven biển.

Theo các báo cáo, ý kiến tại phiên họp, thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp thứ 20 của Ban Chỉ đạo, tuần qua các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt tháng cao điểm chống khai thác IUU.

Trong đó, nhiều nhiệm vụ có chuyển biến tích cực, tuần sau tốt hơn tuần trước; nhiều nhiệm vụ trọng tâm đã được hoàn thành theo đúng yêu cầu tiến độ. Các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành được 31/66 nhiệm vụ (tăng 8 nhiệm vụ so với tuần trước), đang triển khai 35 nhiệm vụ theo tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký ban hành Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU.

Công tác quản lý tàu cá và giám sát hoạt động khai thác tiếp tục có tiến triển rõ rệt, cơ bản hoàn thành việc đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, đạt 99,9%, trong tổng số gần 80 nghìn tàu cá. Số tàu cá không đủ điều kiện hoạt động tiếp tục giảm, các địa phương đã phân loại xong và lập danh sách số lượng tàu cá không đủ điều kiện đăng ký, không đủ điều kiện cấp giấy phép khai thác và giao chính quyền cơ sở, lực lượng chức năng theo dõi, quản lý, đảm bảo không tham gia hoạt động khai thác thuỷ sản.

Tình hình xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực. Đến nay, có 8/22 địa phương đã xử lý xong các vụ việc vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác. Bộ Công an đã khởi tố mới 2 vụ án hình sự, 2 bị can; nâng tổng số vụ khởi tố từ 1/10 đến 7/11/2025 là 23 vụ/31 bị can (lũy kế từ năm 2024 đến 7/11/2025 đã khởi tố 88 vụ án hình sự, khởi tố 132 bị can; đưa ra xét xử 44 vụ, 90 bị cáo).

Chấm dứt ngay tình trạng "đánh bắt bằng mọi giá"

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao các bộ, ngành, cơ quan, nhất là lực lượng Quân đội, Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương tiếp tục cương quyết, quyết liệt, tuyên chiến với khai thác IUU và quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC) trong năm 2025; kết quả tuần sau cao hơn tuần trước. Đặc biệt, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ được giao đúng thời hạn, đúng tiến độ.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng nêu rõ, vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập, như vẫn còn các địa phương chưa hoàn thành việc xử lý vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có 19 nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao cho các địa phương vẫn đang triển khai, chưa hoàn thành.

Thủ tướng nhắc lại, việc chống khai thác IUU là vì danh dự, uy tín và lợi ích của đất nước, dân tộc, nên phải quyết liệt, vừa giáo dục, quản lý, vừa lo cho công dân có công ăn, việc làm sinh kế lâu dài. Các bộ, ngành, cơ quan, địa phương phải phối hợp chặt chẽ chống khai thác IUU hiệu quả, đồng thời tổng hợp, thống nhất trong báo cáo cho EC theo các vấn đề EC quan tâm.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần phải quán triệt, xác định rõ những nguyên tắc sau đây.

Theo đó, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu để tái diễn tình trạng tàu cá vi phạm hoặc chậm tiến độ gỡ "thẻ vàng" IUU. Do đó, phải tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt tháng cao điểm chống khai thác IUU; chấm dứt ngay tình trạng "đánh bắt bằng mọi giá", xây dựng việc "đánh bắt có trách nhiệm", có truy xuất nguồn gốc vì sự phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam, vì danh dự của đất nước, dân tộc và lợi ích của người dân.

Dự kiến cuối tháng 11/2025, Đoàn EC sẽ sang Việt Nam làm việc, Thủ tướng yêu cầu chuẩn bị tốt các báo cáo. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ kết quả triển khai chống IUU về Ban Chỉ đạo vào thứ 2 hằng tuần. Tinh thần là sự chuyển biến không chỉ thể hiện bằng con số hay báo cáo mà phải nằm ở những kết quả cụ thể và sự thay đổi thực chất trong thực tế.

Xử phạt nghiêm toàn bộ tàu cá vi phạm quy định

Chỉ đạo nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quán triệt đến cán bộ, đảng viên về quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc kiên quyết tuyên chiến với các hành vi vi phạm quy định về khai thác IUU, quyết tâm gỡ bằng được "thẻ vàng" của EC đối với nghề cá Việt Nam trong năm 2025.

Cùng với đó, nghiêm túc thực hiện các nghị quyết, kết luận, công điện, chỉ thị của Đảng, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhất là Quyết định số 2310/QĐ-TTg ngày 17/10/2025 về kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam; Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU (Quyết định 2446/QĐ-TTg ngày 5/11/2025).

Khẩn trương, nghiêm túc cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu nghề cá như: Cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá (VNFishbase), Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản; Hệ thống giám sát tàu cá VMS; Hệ thống xử lý vi phạm hành chính về nghề cá, Hệ thống truy xuất nguồn gốc thuỷ sản (eCDT); bảo đảm dữ liệu "đúng – đủ - sạch – sống", thống nhất để quản trị nghề cá một cách bài bản, kịp thời, thông suốt.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Quốc phòng triển khai ngay Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU. Hoàn thành trình Nghị định 38, Nghị định 37 trong 3 ngày tới. Chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện ngay kịch bản, phương án làm việc kỹ thuật với EC. Kiểm tra, hướng dẫn tất cả các địa phương chuẩn bị kỹ nội dung làm việc với Đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC. Thường xuyên giữ liên hệ, trao đổi, cung cấp đầy đủ thông tin với EC.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu thủy sản nhập khẩu vào Việt Nam theo Hiệp định PSMA và bằng tàu container, bảo đảm ngăn chặn triệt để nguyên liệu thủy sản khai thác IUU xâm nhập vào thị trường Việt Nam.

Xử lý dứt điểm việc hoàn thiện hồ sơ truy xuất nguồn gốc, dữ liệu nghề cá quốc gia, công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, hoàn thành trước ngày 15/11.

Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành, 21 địa phương ven biển triển khai ngay Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU; chỉ đạo Tập đoàn Viettel chủ trì, phối hợp với Tập đoàn VNPT và các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương hoàn thành số hóa toàn diện công tác quản lý tàu cá, chống khai thác IUU và các dịch vụ công, cần gì, thiếu gì thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Duy trì thực hiện kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá xuất nhập qua trạm kiểm soát biên phòng theo đúng quy định. Xử lý dứt điểm tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác hải sản), kiên quyết không để hoạt động.

Bộ Công an hoàn thiện và đưa vào sử dụng ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân tham gia hoạt động trên VNeID; tiếp tục chủ trì kiểm tra, hướng dẫn các địa phương xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU. Tiếp tục chỉ đạo cơ quan chức năng đẩy nhanh công tác điều tra, củng cố hồ sơ để xử lý hình sự các tàu cá vi phạm quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán - Tòa án Nhân dân tối cao. Tiếp tục chỉ đạo công an xã phối hợp với chính quyền cơ sở quản lý chặt, không để tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác thủy sản; nắm chắc địa bàn, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, theo dõi, ngăn chặn, xử lý ngay khi có dấu hiệu vi phạm.

Bộ Ngoại giao tiếp tục thúc đẩy đàm phán ký hợp tác khai thác thủy sản trên biển và thống nhất cơ chế kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản của tàu cá Việt Nam ở các vùng biển chồng lấn với các nước.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh tuyên truyền, thông tin về tháng cao điểm chống khai thác IUU; tập trung biểu dương các tổ chức, cá nhân nỗ lực thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, phát triển nghề cá bền vững; thông tin sâu rộng các kết quả xử lý vi phạm hành chính, hình sự để tăng tính răn đe, giáo dục.

Lãnh đạo các tỉnh, thành phố ven biển, có tàu cá nắm chắc tình hình, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện, hiệu quả các biện pháp chống khai thác IUU trên địa bàn, tuyệt đối không để vi phạm, tiêu cực làm ảnh hưởng đến nỗ lực chung của cả nước. Duy trì kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá ra vào cảng theo quy định; kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện, không đăng ký tham gia hoạt động. Đồng thời, cập nhật hằng tuần danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU theo quy định.

Các địa phương chưa hoàn thành việc xử lý các vụ việc vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác phải khẩn trương hoàn thành trước ngày 16/11/2025; kiểm điểm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân, người đứng đầu cơ quan, đơn vị nếu không hoàn thành. Khẩn trương hoàn thành 19 nhiệm vụ đang triển khai. Khẩn trương, nghiêm túc cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu nghề cá. Xử phạt nghiêm toàn bộ tàu cá vi phạm quy định về VMS, vượt ranh giới, vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu cá không vào cảng bốc dỡ sản phẩm theo quy định.

Các hiệp hội, doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành việc không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU. Vận động, biểu dương hội viên, ngư dân gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về chống khai thác IUU. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thủy sản làm ăn phi pháp, tiếp tay, dung túng cho hành vi IUU.

Hà Văn