Điều chỉnh thiết kế, nhà thầu có quyền từ chối thực hiện hợp đồng?

Vì thời gian chờ đợi quá lâu, đơn vị ông Đông đã làm văn bản gửi chủ đầu tư. Chủ đầu tư đã ra văn bản yêu cầu "Đơn vị tư vấn thiết kế và ban quản lý bóc tách phần khối lượng theo hồ sơ thiết kế mới phát sinh ngoài hợp đồng đã ký kết, lập dự toán bổ sung với đơn giá tại thời điểm thi công và trình phê duyệt, trên cơ sở dự toán điều chỉnh bổ sung ký phụ lục hợp đồng với nhà thầu".

Một năm sau, khi có quyết định phê duyệt thiết kế điều chỉnh và dự toán (24 tỷ đồng), ban quản lý dự án đã trình chủ đầu tư ra quyết định phê duyệt giá gói thầu điều chỉnh theo hướng lấy khối lượng điều chỉnh và đơn giá hợp đồng cũ, giá hợp đồng điều chỉnh là 20 tỷ đồng, sau đó mời đơn vị của ông Đông thương thảo để ký phụ lục hợp đồng, đơn vị ông Đông chỉ đồng ý phần tuyến theo thiết kế cũ giữ nguyên theo đơn giá hợp đồng đã ký. Còn phần tuyến mới điều chỉnh thì phải thương thảo theo đơn giá mới tại thời điểm đã được phê duyệt vì hơn một năm trượt giá rất lớn.

Ông Đông hỏi, ban quản lý làm như vậy có đúng quy định không? Đơn vị ông có quyền từ chối thực hiện hợp đồng và có bị coi là vi phạm hợp đồng hay không?

Bộ Xây dựng trả lời vấn đề này như sau:

Việc thanh toán, quyết toán, điều chỉnh hợp đồng căn cứ nội dung hợp đồng đã ký kết giữa các bên phù hợp với hồ sơ mời thầu (hồ sơ yêu cầu), hồ sơ dự thầu (hồ sơ đề xuất) và quy định của pháp luật áp dụng cho hợp đồng đó.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 5 Thông tư số 07/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng thì đối với hợp đồng trọn gói “Khi phát sinh khối lượng công việc bổ sung hợp lý ngoài phạm vi hợp đồng hoặc khi bổ sung khối lượng công việc hợp lý chưa có đơn giá trong hợp đồng, thì các bên tham gia hợp đồng thống nhất đơn giá công việc này trước khi thực hiện.

Việc xác định đơn giá mới theo nguyên tắc thỏa thuận trong hợp đồng về đơn giá cho khối lượng công việc phát sinh, bổ sung ngoài phạm vi hợp đồng; khối lượng chưa có đơn giá trong hợp đồng.

Đơn giá mới được xác định theo thông tư hướng dẫn về lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình của Bộ Xây dựng và các thỏa thuận trong hợp đồng”.

Như vậy, việc điều chỉnh hợp đồng trọn gói do thay đổi hướng tuyến đường và thay đổi thiết kế không phải do lỗi của nhà thầu, do đó nhà thầu được quyền đề nghị các bên liên quan thống nhất đơn giá hợp đồng phần thay đổi trước khi thực hiện công việc. Trên cơ sở đó các bên quyết định đơn giá phần công việc do thay đổi thiết kế áp dụng đơn giá hợp đồng đã ký kết hoặc xác định đơn giá mới theo quy định tại Điều 5 Thông tư số 07/2016/TT-BXD cho phù hợp.

Trường hợp các bên không thống nhất được đơn giá để thực hiện công việc phát sinh, thì bên nhận thầu có quyền từ chối thực hiện những công việc này mà không bị coi là vi phạm hợp đồng, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác trong hợp đồng.

Các bên liên quan căn cứ hồ sơ, nội dung hợp đồng đã ký kết để thương thảo điều chỉnh hợp đồng cho phù hợp quy định pháp luật, hợp đồng đã ký kết, không xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi bên.